ایران با متوسط نزولات جوی ۲۶۰ میلیمتر در سال از کشورهای خشک جهان و دارای منابع آب محدود است. عواملی همچون رشد جمعیت، نیاز به غذای بیشتر، ضرورت ارتقای سطح بهداشت و رفاه اجتماعی، توسعه صنعتی و حفاظت ایستمها، تقاضای آب را روز به روز بیشتر میکند. با توجه به رشد جمعیت در ایران، سرانه منابع آب تجدیدشونده سالانه که در سال ۱۳۳۵ هفتهزار مترمکعب بوده، در سال ۱۳۷۵ به دو هزار مترمکعب کاهش یافته و پیشبینی میشود که تا سال ۱۴۰۰ به حدود هشتصد مترمکعب کاهش یابد که پایینتر از مرز کم آبی (هزار مترمکعب) میباشد. با توجه به تقسیمبندی سازمان ملل متحد، در سال مزبور ایران نهتنها شرایط تنش و فشار ناشی از کمبود آب را تجربه خواهدکرد، بلکه وارد شرایط کمیابی شدید آب میگردد. در سالهای خشک، از هماکنون شاهد کمبود و بحران آب هستیم که میتواند نهتنها خسارات اقتصادی بلکه تنشهای اجتماعی- ی و مخاطرات بهداشتی بهبار آورد.
همانگونه که ذکر شد، متوسط نزولات جوی کشور ۲۶۰ میلیمتر در سال میباشد و این مقدار کم، توزیع مکانی بسیار ناهمگن دارد. بهطوریکه فقط ۱% از مساحت ایران بارشی بیش از ۱۰۰۰ میلیمتر دارد، در حالیکه ۲۸% از سطح کشور، بارش سالیانه کمتر از ۱۰۰ میلیمتر را دارد. از ۴۱۵ میلیارد مترمکعب نزولات سالانه در ایران، حدود ۷۰% آن تبخیر میشود. با ورود سالیانه دوازده میلیارد مترمکعب آب ورودی از مرزها به داخل کشور، کل منابع آبی تجدیدپذیر کشور ۱۳۵ میلیارد مترمکعب است که تا سال ۱۳۷۹، نود و پنج میلیارد مترمکعب از این آب استحصال شده است. از این مقدار آب استحصال شده، به ترتیب ۹۳، ۵ و ۲ درصد در بخشهای کشاورزی، شهری و صنعتی به مصرف رسیده است. علاوهبر محدودیت مقدار منابع آب، هزینههای استحصال آب و محدودیت منابع مالی نیز طرحهای توسعه منابع آب جدید را با مشکل و محدودیت مواجه کرده است.
مهدی فر (مرکز مطالعات توسعه و فناوری دانشگاه صنعتی اصفهان)
بخش اعظم مصارف آب در جهان در بخش کشاورزی معطوف می باشد. میزان مصرف در این بخش از حدود ۷۰ درصد در کشورهای توسعه یافته تا بیش از ۹۰% در کشورهای درحال توسعه از جمله ایران متغییر می باشد. این در حالیست که راندمان استفاده از آب (آبیاری) در این کشورها عمدتا پایین و غیر بهینه می باشد. بطور مثال در کشور ایران بر اساس گزارش FAO، راندمان استفاده از آب در بخش کشاورزی چیزی در حدود ۳۰% می باشد.
بهبود راندمان متاثر مواردی از جمله مدیریت آب و آبیاری در مزرعه است که نیازمند وجود و در دسترس بودن اطلاعات زراعی و هواشناسی-اقلیمی می باشد.
گروه آبانگاه با ایده ظرفیت سازی برای توسعه پایدار در بخش های گوناگون از جمله حوزه کشاورزی با مطالعه و بررسی سامانه های هوشمند و تطابق شرایط بومی اقدام به تعریف، طراحی و تولید نمونه سامانه های هوشمند هواشناسی کشاورزی نموده است.
درباره این سایت